مطالبی درباره سیستم های اطلاعاتی (Information Systems):

امروزه وقتی صحبت از سیستم های اطلاعاتی می آید، به ذهنمان نرم افزارهای حسابداری و مالی را به یاد می آوریم، اما این نرم افزارها، تنها بخشی از یک سیستم اطلاعاتی می تواند باشد و یا مثالی از سیستمهای اطلاعاتی، برنامه ریزی منابع سازمان (ERP)  و یا مدیریت ارتباط با مشتریان (CRM) هم می تواند باشد.

برای آشنایی با سیستم های اطلاعاتی، مطالبی از کتاب “سیستم ها ی اطلاعات مدیریت پیشرفته” فصل اول را برای شما، خواننده عزیز قرار داده ام که بد نیست با هم مروری بکنیم.

مفاهیم کلیدی سیستم های اطلاعاتی

• سيستم هاي اطلاعاتي شامل فناوري اطلاعات، داده ها، رويه هاي پردازش داده ها و افرادي است که داده ها را جمع آوري و پردازش مي کنند. ديگر سيستم هاي اطلاعاتي شامل مجموعه اي از منابع اطلاعات است که براي جمع آوري، پردازش، نگهداري و به کارگيري، به اشتراک گذاري، توزيع و يا در اختيار گذاشتن اطلاعات طراحي شده است.
  داده، اطلاعات و دانش که در حقيقت عنصرهای اساسي سيستم های اطلاعاتي به شمار مي آيند.
• عصر اطلاعات
  به طور کلي پيشرفت هاي بشر در قالب سه عصر کشاورزي، صنعت و اطلاعات دسته بندي مي شود.
  عصر کشاورزي با هدف تهيه و تامين غذا به وقوع پيوست. عصر صنعت که هنوز هم در برخي از کشورها حاکميت دارد، پس از عصر کشاورزي شکل گرفت و نياز بشر به ابزار و مواد اوليه را برطرف نمود. پس از عصر صنعت، عصر اطلاعات شروع شد. اين عصر که مشخصه آن حضور قدرتمند رايانه در عرصه هاي مختلف زندگي بشر است.
• امروزه فناوري هاي نوين اطلاعاتي قادر به توليد، پردازش و توزيع حجم عظيمي از اطلاعات بوده و به همين دليل، شاهد پديده اي به نام وفور اطلاعات و يا به تعبيري «انفجار اطلاعات» هستيم. جامعه اطلاعاتي جامعه اي است که در آن، اطلاعات،از نقش اساسي در کليه شئون زندگي برخوردار مي باشد. افراد در تمامي مراحل، فرايندها و تعاملات زندگي خود، وابسته به اطلاعات مي باشند. جامعه اطلاعاتي، جامعه اي است مبتني بر اقتصاد اطلاعاتي و فرهنگ اطلاعاتي.
  

  جامعه اطلاعاتي= (اقتصاد اطلاعاتي) * (فرهنگ اطلاعاتي)

•      منظور از اقتصاد اطلاعاتي، اقتصادي است که در ان اطلاعات و صنايع و خدمات مرتبط با اطلاعات به عنوان عامل مولد ثروت تلقي مي شود و در کنار ديگر بخش هاي اقتصادي نظير بخش صنعت، کشاورزي و خدمات کارکرد خاص خود را دارا مي باشد.فرهنگ اطلاعاتي فرهنگي است که در ان گردش، توزيع، تسهيم و استفاده درست از اطلاعات ارزش تلقي مي شود.به طور کلي ظهور جامعه اطلاعاتي مقارن با تحولات مرتبط بهم ذيل بوده است:1-جهاني شدن اقتصاد و ظهور موسسات توليدي قابل انعطاف2-ظهور اقتصاد مبتني بر دانش3-توسعه و کاربرد عميق شبکه هاي ارتباطي و پيام هاي ديجيتال
• موج چهارم يا عصر مجازي در حقيقت، شکل توسعه و تکامل يافته عصر اطلاعات و دانش است که در آينده اي نزديک ظهور خواهد کرد و فضاي سه بعدي را در اختيار بشر قرار خواهد داد. تمام اموري که اين روزها در عصر اطلاعات و موج سوم با پيشوند E مطرح مي شوند، در عصر مجازي داراي پسوند مجازي خواهند بود. و نهايتاً دولت مجازي جايگزين دولت الکترونيکي خواهد شد. فردگرايي و ديکتاتوري از جوامع حذف و کار گروهي و تفکر جمعي که از طريق شبکه اينترنت تقويت مي شود، جايگزين آن خواهد شد.

• داده:

  داده از فعل لاتين do,dare به معناي «دادن» مشتق شده است. شامل توصيف مقداماتي از اشيا و رويدادها، فعاليت ها، و مبادلات است که ثبت، طبقه بندي و ذخيره شده اند، ولي طوري مرتب نشده اند که معني خاصي را برسانند و مي توانند به صورت عددي، حرفي، شکلي و صدايي باشند.

  اطلاعات:

  اطلاعات از فعل لاتين informare ، informe به معناي «شکل دادن» مشتق شده است. اطلاعات عبارت از مجموعه اي از داده ها هستند که دز ذهن دريافت کننده آنها ايجاد معني مي کنند. اطلاعات داده هايي هستند که پردازش، تبديل و ترکيب شده اند تا شکل معين و معنا داري بگيرند و آگاهي بيشتري را به فرد منتقل کنند. دراکر اطلاعات را به عنوان داده هايي که با هم ارتباط داشته و هدف معيني را دنبال مي کنند، تعريف مي کند.

• دانش:

  دانش شامل آگاهي و درک مجموعه اي از اطلاعات و اينکه چگونه اين اطلاعات مي توانند به بهترين نحوه به کار گرفته شوند، مي باشد. دانش شکل غني شده و بارور شده اطلاعات مي باشد که همراه با فهميدن چگونگي و چرايي است.

  دو نوع دانش وجود دارد يکي «دانش آشکار» و ديگري «دانش ضمني». دانش آشکار دانش رسمي است که مي توان آن را در گروه اطلاعات، طبقه بندي نمود و در قالب مدارک و اسناد سازمان قابل يافت مي باشد. دانش ضمني داش شخصي است که ریشه در تخصص افراد دارد و به طور مستقيم و به صورت رودررو مبادله و به اشتراک گذاشته مي شود. يعني ضمني مي تواند به روش موثر و مستقيم تري انتقال يابد ولي کسب دانش آشکار به صورت غيرمستقيم است.

• ارتباط بين داده، اطلاعات و دانش

       در سيستم هاي اطلاعاتي، دو ديدگاه مهم در مورد ارتباط بين داده، اطلاعات و دانش وجود دارد.

  ديدگاه اول (علوي و ليدنرا،2001)، عنوان مي کند که داده ها؛ حقايق ساده اي هستند که به اطلاعات تبديل مي شوند؛ به عبارت ديگر، اطلاعات ترکيبي از داده ها در ساختارهاي با مفهوم هستند. زماني که اين نوع ساختارها در زمينه اي خاص قرار مي گيرند، به دانش تبديل مي شوند.

• اين ديدگاه فرض مي کند در يک نظم خطي، داده ها، اطلاعات را توليد مي کنند و اطلاعات، دانش را به وجود مي آورد.از اين ديدگاه فرايند تبديل داده به اطلاعات و اطلعات به دانش مي تواند به شرح زير باشد:- علائم و آمار و ارقام خام نمايانگر «داده ها» مي باشند.- داده ها با تغيير مفهومي تبديل به «اطلاعات» مي شوند.- با ترکيب و تلفيق شبکه اي شدن اطلاعات، «دانش» به وجود مي آيد.- تبديل داده به اطلاعات و اطلاعات به دانش در طول زمان حاصل مي شود.
• ديدگاه دوم، (تومي،1999)، که با ديدگاه اول کاملاً متفاوت است، در تقابل با آن قرار دارد ادعا مي کند که داده، بعد از دانش و اطلاعات، در آخر کار شکل مي گيرد.

• فرآيند تبديل داده به اطلاعات

   

  جمع آوري داده ها از طرق مختلفي نظير، مصاحبه، حواس پنچ گانه، بررسي اسناد و مدارک، مطالعه روزنامه ها و يا هر ابزار ديگري قابل انجام مي باشد.